Lebensräume

Wälder und andere Gehölze

Wälder beherbergen von allen Lebensräumen die grösste Anzahl Moosarten (s. Lebensraumgruppen des NISM). Die meist schattigen und eher luftfeuchten Verhältnisse bieten für viele Moosarten ideale Lebensbedingungen. Dazu kommt, dass in Wäldern das Angebot an verschiedenen Substraten, auf denen Moose wachsen können, gross ist: da gibt es neben dem Boden meist auch totes Holz und Steine, die besiedelt werden und an den Bäumen selber wachsen ebenfalls zahlreiche spezifische Moosarten.

Hinweise zu den Artenlisten

In den folgenden Listen sind diejenigen Moosarten aufgeführt, die in dem jeweiligen Waldtyp regelmässig anzutreffen sind. Dabei handelt es sich nur um eine Auswahl der wichtigsten Arten, nicht um vollständige Listen. Diejenigen Arten, die für einen Lebensraum charakteristisch sind und überwiegend dort vorkommen, sind mit einem Stern* gekennzeichnet. Die Arten sind in alphabetischer Reihenfolge aufgeführt und nach Klassen getrennt (zuerst Laubmoose, dann Lebermoose).

Übersicht der behandelten Waldtypen:

 

Buchenwälder

Buchenwaelder

Häufige und typische* Moosarten in Buchenwäldern

Atrichum undulatum  Brachytheciastrum velutinum Eurhynchium striatum
Fissidens taxifolius Herzogiella seligeri Homalia trichomanoides 
Hypnum cupressiforme aggr.  Isothecium alopecuroides  Lewinskya affinis 
Mnium hornum Neckera complanata Plagiomnium undulatum 
Plagiothecium nemorale Platygyrium repens  Rhizomnium punctatum 
Serpoleskea confervoides Thuidium tamariscinum Ulota bruchii 
Ulota crispa Zygodon dentatus Frullania dilatata 
Metzgeria furcata Microlejeunea ulicina Plagiochila asplenoides aggr.  
   
Radula complanata     

back

 

Auenwälder

Auenwaelder

Häufige und typische* Moosarten in Auenwäldern

Anomodon viticulosus  Bryum moravicum  Didymodon sinuosus
Didymodon spadiceus Homalia trichomanoides Hygrohypnum luridum 
Leptodictyum riparium Leskea polycarpa Lewinskya affinis 
Lewinskya speciosa  Plagiomnium undulatum  Pseudanomodon attenuatus 
Pseudoamblystegium subtile Pylaisia polyantha Thamnobryum alopecurum
Ulota bruchii  Ulota crispa  Frullania dilatata 
   
Ricciocarpos natans    

back

 

Wärmeliebende Föhrenwälder

Waermeliebende Foehrenwaelder

Häufige und typische* Moosarten in wärmeliebenden Föhrenwäldern

Aloina aloides Campyliadelphus chrysophyllus  Campylopus atrovirens
Dicranum polysetum Dicranum scoparium  Hylocomiadelphus triquetrus 
Leucobryum glaucum  Microhypnum sauteri  Pseudoleskeella tectorum 
Rhodobryum ontariense  Rhytidium rugosum Weissia brachycarpa 
   
Weissia controversa     

back

 

Bergahorn-Schluchtwälder

Bergahorn Schluchtwaelder

Häufige und typische* Moosarten in Bergahorn-Schluchtwäldern

Anomodon longifolius Brachythecium rivulare  Didymodon spadiceus 
Eucladium verticillatum Fissidens viridulus Gymnostomum aeruginosum 
Neckera crispa Orthothecium rufescens Palustriella commutata aggr. 
Pulvigera lyellii  Rhynchostegiella tenella  Syntrichia virescens
Thamnobryum alopecurum  Ulota bruchii  Ulota coarctata 
Zygodon dentatus  Jungermannia atrovirens Liochlaena lanceolata 
Metzgeria conjugata  Pedinophyllum interruptum  Porella arboris-vitae 
   
Porella platyphylla    

back

 

Gebirgs-Nadelwälder

Gebirgs Nadelwaelder

Häufige und typische* Moosarten in Gebirgs-Nadelwäldern

Bartramia halleriana Buxbaumia viridis Cynodontium polycarpon 
Dicranum majus  Dicranum scoparium  Dicranum tauricum
Ditrichum heteromallum  Hylocomiadelphus triquetrus Hylocomiastrum umbratum
Hylocomium splendens Lescuraea saxicola  Mnium spinosum
Plagiothecium undulatum Pleurozium schreberi Pohlia wahlenbergii 
Ptilium crista-castrensis Rhodobryum roseum Rhytidiadelphus loreus
Rhytidiadelphus subpinnatus  Sciuro-Hypnum reflexum Sphagnum quinquefarium
Stereodon callichrous  Tayloria acuminata  Timmia austriaca
Barbilophozia lycopodioides Bazzania tricrenata Lophozia ascendens 
 
Obtusifolium obtusum Ptilidium pulcherrimum   

back

 

Moorwälder

Moorwaelder

Häufige und typische* Moosarten in Moorwäldern

Campylopus flexuosus Campylopus pyriformis Dicranum majus 
Dicranum undulatum Pleurozium schreberi  Polytrichum commune
Polytrichum strictum Sphagnum fallax  Sphagnum fuscum 
Sphagnum girgensohnii  Sphagnum magellanicum aggr. Sphagnum majus 
Sphagnum quinquefarium  Sphagnum tenellum  Barbilophozia attenuata
Bazzania trilobata  Cephalozia connivens  Heterogemma laxa
 
Kurzia pauciflora  Riccardia latifrons  

back

 

Kastanienwälder

Kastanienwaelder

Häufige und typische* Moosarten in Kastanienwäldern

Atrichum angustatum Atrichum undulatum  Braunia alopecura
Campylopus atrovirens Campylopus pilifer Dicranella heteromalla
Dicranum montanum  Dicranum scoparium  Diphyscium foliosum
Grimmia hartmanii Hedwigia ciliata  Heterocladium heteropterum aggr.* 
Isothecium alopecuroides  Leucobryum glaucum aggr.  Lewinskya striata 
Platygyrium repens  Pseudotaxiphyllum elegans  Pterigynandrum filiforme 
Rhabdoweisia crispata  Rhabdoweisia fugax Sciuro-Hypnum populeum 
Sematophyllum demissum Tortella fragilis  Ulota hutchinsiae 
Calypogeia arguta  Frullania dilatata  Scapania nemorea 

back

 

Zwergstrauchheiden

Zwergstrauchheiden

Häufige und typische* Moosarten in Zwergstrauchheiden

Dicranum acutifolium  Dicranum brevifolium  Dicranum spadiceum
Heterocladiella dimorpha  Hylocomiadelphus triquetrus  Hylocomiastrum pyrenaicum
Hylocomium splendens  Lescuraea incurvata  Lescuraea radicosa 
Pleurozium schreberi Pohlia nutans  Polytrichum alpinum
Polytrichum formosum  Polytrichum juniperinum Racomitrium elongatum 
Racomitrium microcarpon  Sanionia uncinata Sciuro-Hypnum reflexum 
Anastrepta orcadensis  Barbilophozia floerkei Barbilophozia lycopodioides 
Cephaloziella divaricata  Diplophyllum taxifolium Lophozia sudetica 
Lophozia ventricosa Nardia scalaris  Sphenolobus minutus

back

 

Autor: N. Schnyder 5.2012